“Ekolojik ayak izi nedir?” sorusu, gün geçtikçe tüm gezegen için çok daha büyük merak konusu olmakta. Şimdiye kadar, Dünyamızın kaynaklarını daha ileriyi, çocuklarımızı ve torunlarımızı düşünmeden kullandık. Sanayileşmenin, hızlı kentleşmenin ve küresel yaşam biçimlerimizin bir sonucu olarak da iklim değişikliğiyle karşı karşıya kaldık.
Ekolojik ayak izi nedir, sorusu tam olarak bu kaynakların kullanımına dair veriler elde edebilmek için sorulması ve cevaplanması gereken bir konuya işaret ediyor. Kişiler, bölgeler, ülkeler, kıtalar bazında ölçülebilen ekolojik ayak izi sayesinde, kaynak kullanımı konusunda hangi tedbirlerin alınması gerektiği ve sektörel yapılanmaların nasıl yeniden değerlendirilebileceği gibi önemli meselelerin planlanması mümkün olabiliyor?
Ekolojik Ayak İzi Nedir? Ne İşe Yarar?
Peki, ekolojik ayak izi nedir tam olarak? Ekolojik ayak izi, insanların üretim amaçlı kullandıkları biyolojik açıdan elverişli alanın, bir bölgedeki ya da genel olarak Dünya’daki mevcut üretime elverişli alanla karşılaştırılmasıyla elde edilir. Daha anlaşılır bir şekilde anlatmak gerekirse, insanın Dünya ekosistemine etkisini ölçmek amacıyla kullanılır. Ekolojik ayak izi çalışmaları, bize net olarak göstermektedir ki insanın gezegenimizdeki varlığı doğal sermayeye kesin bir şekilde bağımlıdır.
Ekolojik ayak izinin ölçümlenmesinde kullanılan belli başlı ögeler vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Karbon ayak izi
- Hayvancılık amaçlı kullanılan alanlarda bırakılan etki
- Balıkçılık amaçlı kullanılan alanlarda bırakılan etki
- Tarım amaçlı kullanılan alanların etkisi
- Orman ayak izi
- Kentleşme ve yapılaşma kaynaklı ayak izi
Tüm bu faktörlerin bir arada değerlendirilmesi sonucu ekolojik ayak izi bilgilerine ulaşılabilir. Bu faktörler arasında en büyük tahribatı veren karbon ayak izi, insanlar küresel çapta bir yaşam tarzı değişikliğine gitmezse daha büyük bir tehdit haline gelecektir. Karbon ayak izine sebep olan faktörlere daha ayrıntılı bakmak için Küresel Isınma başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Karbon Ayak İzi Nedir?
Karbon ayak izi, belirli bir insan aktivitesi dolayısıyla atmosfere salınan, başta karbondioksit olmak üzere sera gazlarının miktarını ifade eder. Ekolojik ayak izinde olduğu gibi karbon ayak izi hesaplanırken de kişi, topluluk, olay, ulus vb. birimlere göre hesaplanabilir. Genellikle yıl bazında hesaplanan karbon ayak izi karbondioksit, metan, azot oksit ve diğer sera gazlarının ton bazında miktarıyla ölçülür.
İnsanların hayatta kalabilmeleri için barınak, yiyecek ve ısınma gibi ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Bu ihtiyaçları karşılayan en büyük kaynak da doğadır. Doğaya en büyük tahribatı veren karbon salınımı için acilen uluslararası önlemler alınması gerekmektedir.
Ekolojik Ayak İzi Nasıl Azaltılabilir?
- Kullan – at plastik ürünleri gündelik hayatınızdan çıkartın. Özellikle sadece birkaç dakika kullanıldıktan sonra çöpe atılan plastik poşetler doğaya büyük tahribat vermektedir. Bunun dışında pek çok plastik ürünü hayatımızdan çıkarmamız gerekiyor. Mag Çanta olarak, kuruluşumuzdan beri sahiplendiğimiz “Doğada sadece ayak izi bırakıyoruz” şiarımıza uygun şekilde, plastik poşet yerine bez çanta kullanımını destekliyoruz.
- Yenilenebilir enerji kaynaklarına geçilmeli. Bu önlem devletler bazında uygulamaya geçerse çok daha olumlu sonuçlar alınır fakat bireysel olarak da bu konuda yapılabilecek şeyler var. Güneş enerjisi kullanarak enerji tüketimini azaltan pek çok insanın yaptığı gibi.
- Geri dönüşüm, doğal kaynakların korunmasına yardımcı olur ve çevre kirliliğini önler. Geri dönüşüm konusunda toplumun bilinçlenmesi gerekmektedir.
